مراحل خواب
مراحل خواب چیست؟
چهار مرحله خواب وجود دارد یکی خواب در مرحله سریع چشم (rem)و سهمرحله خواب غیرم (nrem).
این مراحل براساس تجزیه و تحلیل فعالیت مغز هنگام خواب تعیین میشود که الگوهای متمایزی را نشان میدهد که مشخص کننده هر مرحله میباشد.
معمولا به تجزیه و تحلیل خواب فرد در چرخه ها و مراحل مختلف "معماری خواب" گفته میشود. اگر کسی مطالعه خواب داشته باشد، این معماری خواب را میتوان بصورت هیپونگرام نشان داد.
طبقه بندی مراحل خواب در سال 2007 توسط آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) به روز شد. قبل از آن اکثر متخصصان به پنج مرحله خواب اشاره میکردند اما امروزه تعاریف AASMاز چهار مرحله نشان دهنده درک اجمالی چرخه خواب است.
مراحل خواب | نوع خواب
| اسم های دیگر
| مدت زمان |
مرحله 1
| NREM | N1 | 1 الی 5 دقیقه |
مرحله 2
| NREM | N2 | 10 الی 60 دقیقه |
مرحله 3
| NREM | خواب با طول موج کم، خواب دلتا، خواب عمیق N3 | 20 الی 40 دقیقه |
مرحله 4
| REM | خواب REM | 10 الی 60 دقیقه |
خواب NREMاز سه مرحله مختلف تشکیل شده است. هرچه مرحله خواب NREMبالاتر باشد، بیدار کردن فرد از خواب راحت تر است.
مرحله 1 /N1
مرحله 1 در اصل مرحله "چرت زدن" است و به طور معمولی فقط 1 تا 5 دقیقه طول میکشد. در طول خواب N1، بدن هنوز کاملا آرام نشده است، اگرچه فعالیت های بدن و مغز با دوره های کوتاه حرکات (انقباضات) شروع به کند شدن میکند. با به خواب رفتن، تغییرات نوری در فعالیت مغز در این مرحله وجود دارد. بیدار کردن شخص در این مرحله بسیار ساده است. اما اگر مزاحمتی برای شخص خوابیده نباشد میتوان به سرعت وارد مرحله 2 شد. هنگامیکه شب فرا میرسد؛ در طول یک دوره خواب بدون وقفه ممکن است شخص زمان زیادی را در مرحله 1 نسبت به باقی مراحل چرخه خواب مصرف نکند.
مرحله2 /N2
در مرحله2، بدن به حالت ضعیف تری از جمله کاهش دما، شل شدن ماهیچه ها و کند شدن تنفس و ضربان قلب وارد میشود. در همین حین، امواج مغزی الگوی جدیدی را نشان میدهند و حرکت چشم متوقف میشود. در کل، فعالیت مغز کند میشود، اما فعالیت های کوتاهی از مغز وجود دارد که به مقاومت در برابر بیدار شدن از طریق محرک های خارجی کمک میکند.
مرحله 2 در اولین چرخه خواب میتواند 10-25 دقیقه طول بکشد و هر مرحله N2 در طول شب طولانی تر میشود. در مجموع، یک فرد معمولا نیمی از زمان خواب خود را در مرحله N2 میگذراند.
مرحله3 /N3
خواب مرحله 3 به عنوان خواب عمیق نیز شناخته میشود و اگر کسی در این مرحله باشد بیدار شدن از خواب دشوارتر است. با آرامش بیشتر بدن، حرکت عضلات، نبض و میزان تنفس در مرحله N3 کاهش میابد.
فعالیت مغز در این دوره دارای الگوی قابل شناسایی از امواج دلتا است. به همین دلیل، مرحله 3 را میتوان خواب دلتا یا خواب موج کوتاه (SWS) نیز نامید.
کارشناسان معتقدند که این مرحله برلی خواب ترمیمی حیاتی است و باعث بهبود و رشد بدن میشود. همچنین ممکن است سیستم ایمنی بدن و سایر فرآیند های مهم بدن را تقویت کند. حتی اگر فعالیت مغز کاهش یابد، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد خواب عمیق به تفکر، خلاقیت و حافظه کمک میکند.
در نیمه اول شب بیشترین زمان را در خواب عمیق میگذرانیم. در چرخه های اولیه خواب، مراحل N3معمولا 20تا 40 دقیقه طول میکشد. با ادامه خواب، این مراحل کوتاه تر میشوند و در عوض زمان بیشتری در خواب REM میگذرد.
الگوهای خوابREM
در طول خوابREM، فعالیت مغز افزایش میابد و زمان بیدار شدن فرا میرسد. در همان زمان، بدن "آتونی" را تجربه میکند، که یک فلج موقت ماهیچه ها میباشد، به استثنای 2 مورد: چشم ها و ماهیچه های کنترل کننده تنفس. با وجود اینکه چشم ها بسته هستند، میتوان آنها را در حال حرکت سریع دید، به همین دلیل است که این مرحله این نام را گرفته است.
اعتقاد بر این است که خواب REMبرای عملکردهای شناختی مانند حافظه، یادگیری و خلاقیت ضروری است.
خواب REMبه عنوان رویاهای صادقه شناخته میشود که با افزایش قابل توجه فعالیت مغز در ارتباط است.
رویاها میتوانند در هر مرحله از خواب رخ دهند، اما در دوره های NREMکمتر رخ میدهند ولی شدید هستند.
در شرایط عادی، تا زمانیکه حدود 90 دقیقه خواب نباشید، وارد مرحله REMنمیشوید. با گذراندن شب، مراحل REM طولانی تر میشوند، به ویژه در نیمه دوم شب. در حالیکه اولین مرحله REMممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد، مراحل بعدی میتواند حدود یک ساعت یه طول انجامد. در مجموع مراحل REMحدود 25% از خواب افراد بزرگسال را تشکیل میدهد.